"Темур тузуклари"ни ўқиб...

Шарқ халқлари дунё тамаддунига ўзларининг бой маънавий мерослари билан ҳисса қўшганликларига бизгача етиб келган қат-қат китоблар шоҳидлик бериб турибди. Бу борада буюк бобомиз Амир Темур ҳам тарихда ўчмас из қолдирган буюк сиймолардан бири саналади. Улкан бунёдкор, йирик давлат арбоби, моҳир саркарда, илм-фан ва маданият ҳомийси бўлган улуғ шахс авлодлар кўнглида ҳамиша фахру ғурур уйғотади. Биргина "тузук"ларининг ўзиёқ оламга машҳурлигига тўрт асрдан зиёд вақт ўтди десак хато эмас. "Темур тузуклари"ни яхши билган ҳамда мазкур асарни форс тилига таржима қилган (XVII асрда) Мир Абу Толиб ал - Ҳусайний ат- Турбатийнинг гувоҳлик беришича, асарнинг асли эски ўзбек (туркий) тилда ёзилган ва унинг асл нусхасини таржимон Туркиянинг Ямандаги ноиби Жаъфар пошонинг кутубхонасида учратган. Сўнг форсчага ўгирган. 1637 йили Ҳиротга қайтишда Ҳиндистон ҳукмдори бобурийзода Шоҳ Жаҳонга туҳфа қилган.

Олам ва одам эгизлиги чуқур ҳаётий заминга эга. У ҳар куни, ҳар соат, ҳар дақиқа кўз ўнгимизда намоёнланаверади. Агар теран нигоҳимизни солсак, ақлимизни мушоҳадага пешласак, кўнглимизни чароғонлаган туйғуларни қадрлашга ўргансак, олам ичра олиймақомлик толеига шукроналик туямиз. Юракларимизда борлиқдаги барча яратиқлар учун Тангрига мингдан-минг саловатлар изҳорлашга мойиллик уйғонади. Ақл ва кўнгил соҳиблари сифатида табиатдан наинки танимизга, балки руҳимизга, ички дунёмизга ўзгача мароқ, ўзгача завқ, ўзгача шуур олишга мушаррафланамиз. Беихтиёр қувончлардан яйраб-яшнаймиз. Худди мана шундай татимли айёмлар ҳар фаслдаям бору, кўкламдагисига етмайди. Бу - баҳор билан эш, баҳор билан ҳамнафас, баҳор билан ҳамқадам, баҳор билан ҳусндош палла - Наврўздир! Бу - номига яраша - Янги кундир! Бу - Шарқона тақвимга кўра - Йилбошидир! Шундан байрамларнинг энг қадрлиси, шундан байрамларнинг энг халқонаси, шундан анъаналаримизнинг энг дурдонаси ҳисобланади.

Кўҳна юртнинг кўҳна тарихи унинг соҳиби бўлган халқнинг ўзига хос қадриятларига ҳам тўла тааллуқли. Турмуш тарзи сифатида ҳаётдан ўрин оладиган одатлар йиллардан йилларга такрор-такрор ўтиб, анъана тусига киради. Қадр топган халқона байрамларга чинакамига файз киритади. Одамни оламга, оламни одамга узвий боғлаб турувчи боқий ришталарга айланадиган худди Наврўздек.

Вилоят "Ёшлар маркази"да халқ таълими тизимидаги Ахборот ресурс маркази ташаббуси билан "Китоб - сеҳрли олам" мавзуида китоб байрами бўлиб ўтди.

Унинг ўрнини бошқа ҳеч нарса боса олмайди.

Донолардан бири "Саломатлик тана учун қанчалар муҳим бўлса, руҳ учун донолик шунчалар муҳимдир" деганида, айнан китоб мутолаасини назарда тутган бўлса, ажаб эмас. Ахир бағри қат-қат рисола ва тўпламларларда кишилик тафаккурининг бебаҳо дурдоналари жой олган. Энг қимматлиси, улар бизларгача етиб келган, қайта-қайта нашр этилмоқда. Айни дамда эса олимлар, ёзувчи ва шоирлар янгидан янги асарларини халққа китоб ҳолида туҳфалашдан толмаяптилар. Наинки минглаб, ҳатто миллионлаб мухлислар топаяптиларки, бу дўкон пештахталаридаги сону саноқсиз китоблар сарғайиб қолмаётганида кўриняпти. Аслида, бизнинг халқимизга китобхонлик ота мерос хислат. Ҳеч бир уй йўқки, у ерда ижтимоий-сиёсий, илмий ва бадиий китоблар бўлмасин. Етти ёшдан етмиш ёшгача мутолаани деярли севади. Ҳатто, энг яхши асарларни бир-бирларига илинадилар. Қўлма-қўл ўқилаётган китоблар ҳозир ҳам йўқ эмас. Илгарилари Навоий, Бобур, Машраб ва Нодираларнинг девонларини, Абдулла Қодирийнинг "Ўткан кунлар"ини, Чўлпоннинг "Кеча ва кундуз"ини хонадонларда қўни-қўшнилар, оилавий биргаликда қироат қилишиб, тинглашиб мароқланишган ота-боболаримизу, она-момоларимиз ҳаёт сабоғидан баҳрамандликка эришишган.