DMED дастури Ўзбекистон Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан ишлаб чиқилган ягона тиббий тизимдир. У тиббий хизматларни рақамлаштириш, беморларга қулайлик яратиш ва тиббиёт ходимларининг ишини осонлаштиришга хизмат қилади.
Дастурда қатор имкониятлар мавжуд.
Жумладан, бу электрон восита ёрдамида ҳар бир фуқаро саломатлиги тўғрисидаги маълумотлар жамланган ва рақамли тарзда сақланадиган ягона тиббий паспорт яратилади. Мазкур архив инсон кечирган касаллик, унинг муолажаси ва хавфларни ўрганишда аниқликни таъминлайди.
Дастурнинг телетиббиёт йўналиши ташхислаш ва даво белгилаш борасида илмий-амалий марказлар билан онлайн маслаҳатлашувлар ўтказишга ихтисослаштирилган. Бу қулайлик чекка ҳудудлардаги беморларнинг вақти ва харажатини тежаган ҳолда, тиббий ёрдам олишини осонлаштиради.
Шифокор қабулига тирбандликлар норозилик чиқариб келгани ҳаммага аён. Юртдошларимиз поликлиникага қай вақт борса, кутиб қолмаслиги олдиндан белгиланишини орзу қиларди. DMED дастури билан ана шу орзу ушаляпти. Унинг онлайн қабул платформасига кириб, мурожаат қилинса бас, аниқ вақт ва навбат белгиланади.
Электрон рецептлар хизмати эса врач ёзган дори воситаларини олиш жараёнини соддалаштиради ва шу жараёнда дуч келинаётган суйиистеъмолликларга барҳам беради. Хусусан, фармацевтика соҳасида кузатилаётган яширин келишувларга чек қўйилади. Тавсия этилган дориларнинг дозаси ва шакли ҳисобга олиниши, маркировкали сотилиши автоматлаштирилган бўлиб, бу жараёнда инсон омили камаяди. Бемор ўз рецептини мобиль телефонига ўрнатилган илова орқали кузатиб ҳам бора олади.
DMED дастурида аҳоли ва шифокорлар учун иловалар мавжуд. Улар воситасида врач ҳар бир бемор муолажаси бўйича назорат олиб бориши, керагида тавсиялар ёзиб юбориши мумкин. Аҳоли ҳам ўзига тегишли рецептда қайд этилган дори-дармонлар таъминотини реал вақтда кузатиб бора олади.
Хуллас, DMED ахборот портали касалликларни эрта аниқлаш, даволаш, барча турдаги тиббий хизматлар натижадорлигини халқаро андозалар даражасига етказишнинг муҳим омилидир.
Мазкур тизимни шакллантириш учун соғлиқни сақлаш бошқармаси тасарруфидаги мавжуд 258 та объект, жумладан, 12 та марказий шифохона, 14 та кўп тармоқли тиббиёт маркази, 102 та оилавий шифокорлик пункти, 80 та оилавий поликлиника ва 31 та вилоят даволаш-профилактика муассасалари ҳамда 19 та оилавий поликлиника филиали ягона электрон ахборот воситалари билан таъминланиб, онлайн тармоққа уланди.
Ахборот технологияларига асосланган ушбу тизим нафақат тиббий хизмат сифати ва самарадорлигини ошириш, балки соҳадаги коррупцион омилларни кескин камайтириш, ресурслардан адолатли фойдаланиш ва беморнинг ҳуқуқий ҳимоясини таъминлашда ҳам муҳим қадамдир.
Миржаҳон СОБИРЖОНОВ,
ВССБ рақамлаштириш шўъбаси
бош мутахассиси.
