Солижон ХОЛИҚОВ,
РИО ва РИАТМ Наманган филиали директорининг 1-ўринбосари.
Президентимизнинг 2024 йил 22 ноябрдаги "Аёллар орасида онкологик касалликларни назорат қилиш тизимини такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида"ги 402-сонли қарори хасталикни эрта аниқлаш ва даволаш тизимини янги босқичга олиб чиқиш имкониятини яратиши билан катта аҳамиятга эга. Қарор ижросини таъминлаш мақсадида вилоят ССБ томонидан ишлаб чиқилган дастурий режада Республика ихтисослаштирилган онкология ва радиология илмий-амалий тиббиёт маркази Наманган филиали томонидан қарорнинг жойлардаги ижросини назорат ва таҳлил қилиш, камчиликларни бартараф этиш вазифалари белгиланган. Шунга биноан етакчи мутахассисларимиз бирламчи тизимда ўсмани барвақт аниқлаш ва замонавий скрининг усулларини оқилона татбиқ этиш, бу йўналишдаги саъй-ҳаракатларни интеграциялаш, врач ҳамда лаборантлар малакасини оширишга қаратилган кенг миқёсли ишларни бошлаб юбордилар.
Қуйи тизим ходимлари ўртасида "Бачадон бўйни ва кўкрак бези саратонининг бирламчи профилактикаси" мавзуида ўқув семинарлари, тренинглар, маҳорат дарслари ўтказила бошланди. Беморга мотивацион маслаҳатлар бериш ва аёллар билан ўзаро ҳамжиҳатлик муносабатларини ўрнатиш усуллари ўргатиляпти. Шу билан бирга аҳоли орасида тиббий саводхонлик, хусусан, онкологик касалликлар, скрининг ҳақидаги тушунчаларни тарғиб этишга оид учрашув, давра суҳбатлари ўтказиш, оммавий ахборот воситаларидан кенг фойдаланиш жадвали тасдиқланди. Аёллар ва уларнинг оила аъзолари орасида онкологик касалликларнинг олдини олиш, уларни эрта аниқлаш, даволаш ҳамда оқибатлари ҳақида тушунтириш олиб боришда оила ва хотин-қизлар қўмиталари, маҳалла еттилиги ҳамда бошқа давлат, жамоат ташкилотлари билан фаол ҳамкорликка киришилди.
Бошқарма режасига мувофиқ, аёллар онкологик кўриги РИО ва РИАТМ ҳамда РИО ва БСИАТМ мутахассисларидан иборат мувофиқлаштирувчи кенгаш тавсия этган халқаро стандартларга мос самарадор тартиб-тамойиллар асосида ташкилланмоқда.
Жойларда 30-45 ва 45-65 ёшгача бўлган аёлларнинг алоҳида электрон рўйхатини шакллантириш, тиббий кўрик режа-жадваллари ишлаб чиқиш ишлари якунланмоқда. Бу ўринда ҳар икки йилда бир марта бирламчи саралашдан ўтказишнинг аниқ ва пухта ечимлари, йўл-йўриқлари белгиланяпти. Айниқса, шу ёшдаги аёлларни кўрикларга тўлақонли жалб этилишини таъминловчи тизим яратиш, скрининглар якунларининг чуқур илмий таҳлилини олиб бориш механизмлари устида изланилмоқда. Шу масалада марказ билан телемедицина воситаси орқали консилиумларни кенг йўлга қўйиш келишувларига эришилди.
Қарорга қадар ҳудудларда 45 ёшгача бўлган аёлларни кўкрак бези саратонига УТТ текширувидан ўтказишда изчиллик етишмасди. Қаердадир режа тузилмаган, борининг ҳам амалдаги ижроси талаб даражасида бўлмас эди. Эндиликда ана шу камчиликлар барҳам топтириляпти. Рўйхатга олинганларнинг ҳар бири УТТ, маммография текширувларидан ўтиши ва натижалари, муаммоли вазиятлар ва уларнинг ечимлари ҳақида ўз вақтида маълумотлар топшириш қатъий қилиб қўйилди.
Филиалнинг ўзида илмий-услубий ишлар фаоллашди. Марказ ва филиалнинг етакчи олим-шифокорлари томонидан хасталик аломатлари аниқланган аёлларни ташхислаш, даволаш йўл-йўриқлари, айниқса, жарроҳлик амалиёти стандартлари бўйича шифокорлар ўртасида мунтазам тренинглар ўтказиш тартиби тасдиқланди.
Муҳаммаджон ОБИЛОВ ёзиб олди.
