Куйдиргининг бир неча тури бор. Септик, ичак, ўпка шакллари жуда оғир кечади ва кўпинча ўлим билан тугайди. Энг кўп учрайдигани қўл, оёқ, юз, бўйинда кечадиган "тери яраси" туридир. Тери яраси бошқа чақалардан тубдан фарқ қилади. Ярага иккиламчи инфекция тушмаган бўлса оғримайди, атрофи қизариб, шиш ва пуфаксимон тошмалар пайдо бўлади, устини кўмирга ўхшаш қора пўстлоқ қоплайди. Баъзида ярага яқин жойлашган лимфа тугунлари яллиғланиб, катталашиши кузатилади.

Куйдирги одамга касалланган ҳайвонни парваришлашда, сўйиб, терисини шилганда, гўштини нимталаб, яхши термик ишлов бермасдан истеъмол қилганда, сутини ичганда, қаймоғини ялаганда юқиши мумкин. Куйдирги касаллигидан ўлган ҳайвон териси ва жунидан тайёрланган ҳар хил мўйна буюмлар орқали ҳам касаллик ҳаво – чанг йўли билан соғлом одамни зарарлайди.

Биринчи галда, хонадонларда боқилаётган чорва молларини ҳудудий ветеринария ходимларига куйдирги касаллигига қарши йилда бир маротаба эмлатиш шарт.

Куйдирги касаллиги билан касалланган чорва молларини сўйиш мумкин эмас. Агар касал ҳайвонни мажбурий сўйиш ҳолати кузатилса, бўғизлаганда чиқадиган қонига аҳамият бериш керак. Агар қон 5-15 дақиқа ичида қотмай тураверса, сўйишни тўхтатиб ветеринария ходимига мурожаат қилиш даркор. Ўлган ва мажбурий сўйилган ҳайвонлар, улар чиқиндилари ветеринария қонунчилиги талабига асосан йўқ қилинади.

Музаффар АЛИМОВ,

Санэпидқўм вилоят бошқармаси бошлиғининг ўринбосари.