Юқумли касалликлар ичида дунё бўйлаб энг кўп тарқалганларидан бири ўткир юқумли ичак касалликларидир. Буларга ич терлама, паратиф "А" ва "В", вабо, гепатит, салмонеллёз ва бошқалар киради.
Бу касалликлар тарқалишига, аввало, оқин сувларни кайнатмай ичиш, сабзавот, меваларни водопровод сувида ювмасдан истеъмол қилиш, қўлни совунлаб ювиб турмаслик кабилар сабаб бўлади. Чунки қайнатилмаган сувда, чайилмаган мевада, кир қўлда касаллик тарқатувчи микроблар, вируслар мавжуд. Яна шуни таъкидлаш керакки, чақалоқларни эмизиш ва овқатлантиришда шахсий гигиенага риоя қилмаслик юқумли ичак касалликлари хавфини оширади.
Ўткир юқумли ичак касаллиги тарқалишида бемор бўла туриб, врачга мурожаат қилмай юрганлар ҳам юқтирувчи манбага айланади. Улардан ажрайдиган микроблар сувга ва овқатга тушиши, бирга ишлаб истиқомат қилувчиларни касаллантириши эҳтимоли жуда юқори. Бундан ташқари, пашшалар фаол тарқатувчидир. Чунки улар ифлос жойлардан оёқларида микроб ташиб, озиқ-овқат, меваларни зарарлайди.
Ўткир ичак вируси тушган организмда бир неча соат ёки 1-2 кундан кейин қорин оғриши, ичи кетиши, ҳол куриши, тана ҳарорати кўтарилиши кузатилади. Айрим кишиларда касаллик яширин ўтади, бундай беморлар касаллик тарқатувчи манба бўлиб қоладилар.
Мазкур дардга чалинмаслик учун аҳоли куйидаги талабларни бажариши тавсия этилади:
– ариқ, ҳовуз ва канал сувлари ва турар жойлар чиқиндилар билан ифлосланишига йўл қўймаслик;
– қайнатилмаган сувни ичмаслик;
– мева ва сабзавотларни, албатта, водопровод сувида ёки қайнаган сувда ювиш;
– пашшаларга қарши курашиш;
– қўлни тез-тез совунлаб ювиб туриш;
– шахсий ва умумий гигиена қоидаларига риоя қилиш.
Халқимизнинг "Қорнинг оғриса, нафсинги тий, кўзинг оғриса, қўлингни тий" нақллари бежиз айтилмаган.
Комилжон НАЗАРОВ,
Санэпидқўм Турақўрғон тумани бўлими врач-эпидемиологи.
Қаноатхон УСМОНОВА,
врач ёрдамчиси.
