Вирусли гепатит "А" – ўткир юқумли касаллик. У, аввало, жигар ҳужайраларини зарарлайди. Унинг вируси тушган сув ва озиқ-овқат маҳсулотлари, даволанса-да, кўзидаги сариқ йўқолганига уч ҳафта тўлмаган бемор, ўзи билмаган ҳолда ушбу дарднинг яширин даврини кечираётган кишилар мазкур касалликни тарқатувчи манбадир. Овқатланишдан олдин қўлни гигиеник талаб даражасида ювмаслик, қайнатилмаган сув ичиш мазкур дардга чалиниш эҳтимолини оширади. Гепатит "А" ҳаво орқали тарқалмайди.

Хасталикнинг яширин даври кишидаги иммунитет даражасига қараб 15 кундан 35 кунгача. Шу муддатда дард ўз белгиларини кўрсатади. Нафас йўллари яллиғланиши, ич кетиши, грипп ва ўткир респиратор вирусли инфекциялар каби аломатлар юз беради. Касалликнинг ушбу даври 5 кундан 7 кунгача давом этиши мумкин. Сўнг организмда гепатитнинг ўзига хос белгилари кузатилади. Унутмаслик керакки, кўпчилик хасталар бадани ва кўзи сарғиш тусга киради, баъзиларда эса бу ҳолат рўй бермаслиги мумкин.

Гепатит "А" сурункали давом этмайди, 6 ойдан сўнг бемор соғлом кишилар қаторига қўшилади. Эътибор қилиш керак бўлган жиҳати шундаки, бемор тузалгандан кейин ҳам белгиланган парҳезларга амал қилиши шарт. Чунки жигар тўқималари тикланиши учун кўп вақт керак бўлади. Мана шу давр мобайнида бемор ёғли, аччиқ ва шўр овқатларни истеъмол қилиши мумкин эмас. Кейин жигарни зўриқтириш ҳам тақиқланади. Беморга 3 килограммдан ортиқ юк кўтариш ман этилади.

Биринчи галда тозаликка жиддий эътибор қаратиш керак. Ота-оналар иложи борича болаларнинг гигиена қоидаларига тўла амал қилишлари устидан қатъий назорат ўрнатишлари, қайнатилмаган сув ичишлари, палапартиш овқатланишларига йўл қўймасликлари шарт. Катталар болада гепатит белгиларини сезгудек бўлишса, дарҳол шифокорга мурожаат қилишлари зарур.

Сардорбек ЖАННАТИЛЛАЕВ,

Тўрақўрғон ТТБ юқумли касалликлар

бўлими мудири, врач-инфекционист.