Агар фарзандингиз наркотик моддаларни истеъмол қилаётганликда гумонда бўлсангиз, қуйидагиларга эътибор қаратинг:

– Юзи рангидаги равшанлик йўқолиб, қорамтир заҳил тусга кира боради.

– Билак соҳасидаги вена томирлари юзасида кўплаб укол қилинган жойларнинг қорамтир рангдаги чандиқ излари пайдо бўлади.

– Кўз қорачиқлари торайиб ёки кенгайиб кетиши мумкин.

– Фаслларнинг иссиқ вақтларида ҳам билакларидаги изларни беркитиш мақсадида енги узун кўйлак кийиб юради.

– Тишлари сарғайиб, тўкила бошлайди.

– Феъл-атвори бузилади.

– Юриш-туришидан ҳаловат қочади.

– Яшаш хонаси ва ҳожатхоналарда ишлатилган шприцлар топилади.

– Ўқишга ва меҳнат қилишга қизиқиши йўқола боради.

– Яқин кишиларга бўлган меҳр-муҳаббат сўнади.

– Қайсарлик, ўжарлик, жаҳлдорлик, ваъдабозлик, мақтанчоқлик ва қўполлик хусусиятлари кучаяди.

– Нотаниш одамларнинг уйга излаб келиш ҳолатлари кўпаяди.

– Мобил алоқа аппаратлари орқали сўровчилар кўп марта безовта қиладилар.

– Уйдаги нарса, буюм ва пул маблағлари йўқолиши рўй беради.

– Иштаҳаси қолмайди.

– Ўзи ёлғиз қолишга интилади.

– Дангасалик ва ялқовлик ҳукм суради.

– Фикрлаш доираси торайиб кетади.

– Кайфияти пасайиб, ғамгин ва маъюслик сурункали юз беради.

– Сезги ва идрок этиши сусайиб кетади.

– Диққат-эътиборсиз ҳолга тушади.

– Хотираси пасайиб, кўп нарсаларни эсдан чиқаради.

– Нутқи равон бўлмайди.

– Ақл-ҳуши заифлашади.

– Аниқ мақсадлар қизиқтирмай қўяди.

– Иродаси бўшашади.

Агар ота-оналар болаларида бундай ҳолатларни сезишса, албатта, норколог-мутахассисга мурожаат қилишлари шарт. Қанча барвақт аниқланса, даволаш шунча осонлашади. Акс ҳолда фарзандлар ниҳоясиз азоб-уқубат тортишга гирифтор бўлиб қолишади.

Абдураҳмон ЮСУПОВ,

РИНИАТМ НВМФнинг врач-наркологи.